Ustawa o dystrybucji ubezpieczeń

W związku ze zwiększającą się liczbą pytań naszych Agentów na temat IDD, wyjaśniamy czym jest Ustawa o dystrybucji ubezpieczeń i na czym polega. Od ponad 8 miesięcy Multiagencja Asist przygotowuje się do zmian w Ustawie o dystrybucji ubezpieczeń. Przez cały lipiec organizowaliśmy konferencje, gdzie nasi Agenci mieli możliwość pogłębiania tematu o zbliżających się zmianach. IDD okazało się ważnym i nurtującym tematem.

Implementacja dyrektywy IDD
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/97 z dnia 20 stycznia 2016 r. w sprawie dystrybucji ubezpieczeń została implementowana nową ustawą o dystrybucji ubezpieczeń.
15 grudnia 2017 r. uchwalono ustawę o dystrybucji ubezpieczeń, która wdraża do polskiego porządku prawnego zalecenia dyrektywy IDD.
Pierwotny termin wejście w życie ustawy o dystrybucji ubezpieczeń to 23 lutego 2018 roku. Pojawił się projekt nowelizacji ustawy zmieniający termin jej wejścia w życie na 1 października 2018 roku.

Celami dyrektywy IDD były:
– harmonizacja krajowych przepisów dotyczących dystrybucji ubezpieczeń z ustawodawstwem unijnym,
– zapewnienie równych zasad działania wszystkim dystrybutorom ubezpieczeń,
– zwiększenie poziomu ochrony ubezpieczających.

Dystrybucja ubezpieczeń – zakres podmiotowy. Kto jest dystrybutorem ubezpieczeń?
– zakłady ubezpieczeń,
– agenci ubezpieczeniowi,
– brokerzy ubezpieczeniowi i reasekuracyjni,
– agenci oferujący ubezpieczenia uzupełniające.

Dystrybucja ubezpieczeń – co to jest?
Doradzanie, proponowanie lub wykonywanie innych czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia lub gwarancji ubezpieczeniowych, zawieranie umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych.
To udzielanie pomocy w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych, działalność internetowych porównywarek ubezpieczeniowych, organizowanie i nadzorowanie czynności agencyjnych oraz czynności brokerskich.

Dystrybucja ubezpieczeń – czym nie jest?
Okazjonalne dostarczanie klientowi informacji przez przedsiębiorcę, który nie jest dystrybutorem ubezpieczeń, obsługa roszczeń kierowanych do zakładu ubezpieczeń, wycena szkód
i ekspertyzy związane ze szkodami, przekazywanie dystrybutorom ubezpieczeń informacji nt. potencjalnych klientów przez przedsiębiorcę, który nie jest dystrybutorem ubezpieczeń, przekazywanie potencjalnym klientom informacji na temat umów ubezpieczenia, umów gwarancji ubezpieczeniowych, umów reasekuracji lub dystrybutorów ubezpieczeń.

Wybrane obowiązki dystrybutorów ubezpieczeń:
– dotyczące ogólnych zasad prowadzenia działalności: uczciwość, rzetelność, profesjonalizm, zgodność postępowania
z najlepszym interesem klienta, niewprowadzanie w błąd,
– dotyczące warunków przekazywanych informacji: papier, trwały nośnik, strona internetowa (za zgodą klienta np. inny nośnik niż papier)
– dotyczące obowiązku szkolenia i doskonalenia zawodowego osób wykonujących czynności dystrybucyjne (15 godzin rocznie),
– dotyczące wymogów w zakresie nadzoru nad produktem i zarządzania nim,
– dotyczące obowiązku przeprowadzania rzetelnej usługi doradztwa celem umożliwienia klientowi podjęcia świadomej decyzji.

Misseling – zespół wątpliwych pod względem prawnym i etycznym zachowań i procedur nastawionych na sprzedaż produktu finansowego, np. sprzedaż dokonana przez agenta ubezpieczeniowego, który wprowadza klienta w błąd co do mechanizmu funkcjonowania oferowanego produktu, jego funkcji i zastosowania, w czego konsekwencji ten decyduje się na przystąpienie do umowy.

Regulacje dotyczące misselingu: karta produktu, identyfikacja potrzeb klienta, zgodność umowy z wymaganiami i potrzebami klienta, działanie zgodne z najlepiej pojętym interesem klienta, proces tworzenia produktu, ujawnianie konfliktu interesów.
Regulacje dotyczące wymogów informacyjnych, w tym obowiązek ujawniania charakteru otrzymywanego wynagrodzenia oraz wysokości kosztów dystrybucji i kosztów prowizji (przy umowach ubezpieczenia z elementem inwestycyjnym).

Informacja dla klienta dotycząca kosztów/wynagrodzenia. Sposób wynagradzania:

Art. 3. 1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
22) wynagrodzenie – prowizję, honorarium, opłatę lub inną płatność, w tym korzyść ekonomiczną jakiegokolwiek rodzaju lub inną korzyść lub zachętę finansową lub niefinansową, oferowane lub przekazywane w związku z działalnością w zakresie dystrybucji ubezpieczeń;

Art. 7. 1. Dystrybutor ubezpieczeń, wykonując dystrybucję ubezpieczeń, postępuje uczciwie, rzetelnie
i profesjonalnie, zgodnie z najlepiej pojętym interesem klientów.
Sposób wynagradzania dystrybutora ubezpieczeń oraz osób, przy pomocy których wykonywane są czynności agencyjne lub czynności brokerskie w zakresie ubezpieczeń, oraz osób, przez które wykonywane są czynności dystrybucyjne zakładu ubezpieczeń, nie może być sprzeczny z obowiązkiem działania zgodnie z najlepiej pojętym interesem klientów, w szczególności dystrybutor ubezpieczeń nie może dokonywać ustaleń dotyczących wynagrodzeń, celów sprzedaży lub innych ustaleń, które mogłyby stanowić zachętę do proponowania klientowi określonej umowy ubezpieczenia lub umowy gwarancji ubezpieczeniowej, w sytuacji gdy dystrybutor ubezpieczeń mógłby zaproponować inną umowę, która lepiej odpowiadałaby potrzebom klienta.

Agent ubezpieczeniowy obecnie nie jest podmiotem rynku finansowego. Nadzór nad jego pracą sprawuje zakład ubezpieczeń, który on reprezentuje. Wykonuje obowiązki w imieniu zakładu ubezpieczeń, np. przyjmuje reklamacje i tylko przekazuje do zakładu ubezpieczeń.

Według stanu na 31 grudnia 2016 r. w rejestrze wpisanych było 32 298 agentów ubezpieczeniowych oraz 230 475 osób wykonujących czynności agencyjne.
W 2016 r. w prowadzonym w formie elektronicznej rejestrze agentów ubezpieczeniowych dokonano 118 427 czynności polegających na rejestracji wniosków o wpis do rejestru, zmianę danych objętych wpisem oraz wykreślenie z rejestru.
Dokonano 88 306 zmian dotyczących danych agentów i 406 809 zmian dotyczących osób wykonujących czynności agencyjne.
Z rejestru wykreślono 5 291 agentów ubezpieczeniowych i 32 880 osób wykonujących czynności agencyjne. (Źródło: Sprawozdanie z działalności Komisji Nadzoru Finansowego w 2016 roku)

Agent ubezpieczeniowy po zmianach zostanie podmiotem rynku finansowego. Komisja Nadzoru Finansowego jako organ sprawujący nadzór nad agentem ubezpieczeniowym, jako podmiotem rynku, przyjmuje reklamacje i je rozpatruje co do zasady w 30 dni od otrzymania reklamacji, brak dochowania terminu oznacza uznanie reklamacji.

Możliwe sankcje KNF wobec dystrybutorów ubezpieczeń przekłada się na zakaz korzystania przez zakład ubezpieczeń z usług agentów, wykreślenie z rejestru pośredników, wysokie kary pieniężne, sankcje karne, zalecenia, publikowanie informacji
o podjętych środkach nadzorczych.

Zawieranie umowy – wymogi
Art. 8. 1. Przed zawarciem umowy ubezpieczenia lub umowy gwarancji ubezpieczeniowej dystrybutor ubezpieczeń określa, na podstawie uzyskanych od klienta informacji, jego wymagania
i potrzeby oraz podaje w zrozumiałej formie obiektywne informacje o produkcie ubezpieczeniowym, w celu umożliwienia klientowi podjęcia świadomej decyzji.

W przypadku agenta ubezpieczeniowego wszystkie obowiązki informacyjne względem klienta będą miały charakter publicznoprawny, gdyż wynikają bezpośrednio z ustawy, mają charakter bezwzględnie obowiązujący, a ich wykonanie jest wsparte sankcją administracyjną (kary KNF) oraz ciążyć będą na nim obowiązki o charakterze prywatnoprawnym (odpowiedzialność odszkodowawcza wobec zakładów ubezpieczeń i klientów).

Piotr Weltrowski
Pełnomocnik Zarządu ds. Administracyjno – Prawnych
Asist Sp. z o.o.