Sprawca zbiegł z miejsca zdarzenia. Gdzie powinniśmy zgłosić szkodę?

Ma miejsce zdarzenie drogowe, którego sprawca zbiegł z m-ca zdarzenia, Policja prowadzi postępowanie. Gdzie powinien zgłosić się pokrzywdzony w celu zgłoszenia szkody? Kto ma obowiązek przyjąć zgłoszenie szkody z OC: czy firma w której mamy wykupione OC czy UFG?

Na pytanie agenta Marka Gliszczyńskiego z Sierakowic Odpowiedzi udziela ekspert LINK4 – Wojciech Żeberski

Sytuacja 1 – poszkodowany nie posiada ubezpieczenia AC

O ile poszkodowany nie posiada AC, zgłasza powstałe zdarzenie do Zakładu Ubezpieczeń gdzie zawartą ma ubezpieczenie OC p.p.m, tam też gromadzone są dokumenty szkodowe związane z postepowaniem likwidacyjnym i następnie skierowane zostaną do UFG celem wypłaty wskazanego świadczenia (UFG wypłaca odszkodowanie).

Sytuacja 2 – poszkodowany posiada ubezpieczenie AC

O ile poszkodowany posiada ubezpieczenie AC skierowanie do UFG nie ma miejsca. Restytucja szkody tylko z AC. UFG dokonuje regulacje np.: potraconego z AC z tytułu udziału własnego, franszyz, ewentualnej różnicy w zaistniałej składce w przypadku odnowienia umowy ubezpieczenia.

Zachęcamy Państwa do zadawania pytań ekspertom towarzystw ubezpieczeniowych współpracujących z Asist! Odpowiedzi na najciekawsze pytania zostaną opublikowane w naszym miesięczniku Asistent. Pytania dotyczące zagadnień prawnych, istotnych w pracy agenta prosimy przesyłać na adres ekspert@asist.pl.

Eksperci czekają na Państwa wiadomości!

Porady eksperta – Łoś i inne zwierzęta łowne na drodze publicznej – zasady odpowiedzialności

Na pytanie agenta Marka Gliszczyńskiego z Sierakowic odpowiada ekspert Ergo Hestii, radca prawny Izabela Grochowska-Pawłowska

Dla uczestników ruchu drogowego potencjalne zagrożenia na drodze stwarzają nie tylko inni kierowcy, ale również zwierzęta dziko żyjące, do których należy między innymi łoś. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 11 marca 2005 r. w sprawie ustalenia listy gatunków zwierząt łownych, łoś uznany został za zwierzę łowne. Równocześnie łoś, jako jedyne zwierzę łowne, podlega całorocznej ochronie (rozporządzenie Ministra sprawiedliwości z dnia 16 marca 2005 r. w sprawie określenia okresów polowań na zwierzęta łowne). Do innych zwierząt łownych najczęściej spotykanych na polskich drogach należą między innymi: jeleń szlachetny, jeleń sika, daniel, sarna, dzik, lis, borsuk, zając szarak oraz dziki królik.

W przypadku szkód spowodowanych przez zwierzęta łowne, aktem prawnym stanowiącym podstawę prawną zgłaszanych roszczeń będzie ustawa Prawo łowieckie z dnia 13 października 1995 r. jak również ustawa Kodeks cywilny (art. 415 i następne). Zwierzęta łowne w stanie wolnym, a zatem również łoś, jako dobro ogólnonarodowe, stanowią własność Skarbu Państwa (art. 2 pr. łow.).

W sytuacji gdy do kolizji drogowej dojdzie w wyniku zderzenia z łosiem, odszkodowanie będzie można próbować uzyskać od Skarbu Państwa jedynie w przypadku, gdy obecność tego zwierzęcia na drodze spowodowana była odbywającym się polowaniem i tylko za szkody w mieniu (wyłączenie szkód osobowych) – art. 50 ust. 1 w zw. z art. 46 ust. 1 pkt 2 pr. łow.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2007 r., sygn. akt III CZP 120/2007, która wskazuje rodzaj szkód, za które odpowiedzialność ponosi Skarb Państwa na podstawie art. 50 ust. 1 pr. łow. Sąd Najwyższy podkreślił również, że odpowiedzialność Skarbu Państwa na podstawie art. 50 ust. 1 pr. łow. za szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne podlegające całorocznej ochronie (łoś) nie wyłącza odpowiedzialności Skarbu Państwa na zasadach ogólnych za inne szkody.

Poszkodowani właściciele pojazdów oraz osoby, które odniosły w czasie kolizji z łosiem obrażenia ciała, najczęściej jako podstawę prawną swoich roszczeń w stosunku do Skarbu Państwa wskazują art. 417 k.c. oraz art. 4172 k.c. Największą trudność w przypadku oparcia roszczenia odszkodowawczego na ww. podstawach, stanowi wykazanie, jakich niezgodnych z prawem działań lub zaniechań przy wykonywaniu władzy publicznej dopuścił się Skarb Państwa oraz wykazanie istnienia normalnego związku przyczynowego między wyrządzoną szkodą a wykonywaniem przez funkcjonariusza powierzonej mu czynności.

W sytuacji, gdy pojazd zderzył się z innym niż łoś zwierzęciem łownym, aktem prawnym stanowiącym podstawę ewentualnych roszczeń również stanowić będzie ustawa Prawo łowieckie (art. 46 ust. 1 pkt 2) oraz ustawa Kodeks cywilny (art. 415 i następne). Za szkody wyrządzone przy wykonywaniu polowania, co do zasady odpowiedzialność ponosi dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego, którym najczęściej jest koło łowieckie Polskiego Związku Łowieckiego.

Jeżeli zatem zwierzę łowne inne niż łoś zostało wypłoszone z lasu w wyniku odbywającego się tam polowania i doprowadziło do kolizji drogowej, wówczas roszczenia odszkodowawcze (wyłącznie szkody w mieniu), należałoby skierować do dzierżawcy lub zarządy obwodu łowieckiego. Ponadto na zarządcach i dzierżawcach obwodów łowieckich spoczywa również obowiązek zapewnienia zwierzynie ochrony przed zagrożeniem ruchu pojazdów samochodowych na drogach krajowych i wojewódzkich (art. 8 ust.1, art. 11 ust. 2 pkt 8 pr. łow.).

Wśród obowiązków zarządcy lub dzierżawcy należy wskazać m.in. uniemożliwianie lub ograniczanie migracji zwierząt oraz dbanie o właściwe oznakowanie dróg znakami ostrzegawczymi w miejscach występowania dzikich zwierząt (fakt ten powinien zostać zgłoszony właściwemu zarządcy drogi, który jest odpowiedzialny za usytuowanie i konserwację odpowiednich oznakowań drogowych).

Podkreślenia wymaga, że odpowiedzialność unormowana w art. 46-49 pr. łow., nie wyłącza odpowiedzialności zarządcy lub dzierżawcy obwodu łowieckiego a także innych podmiotów na zasadach ogólnych, czyli na podstawie przepisów kodeksu cywilnego o czynach niedozwolonych, za inne szkody niż określone w art. 46 ust. 1 pr. łow, zarówno w mieniu, jak na osobie, wyrządzone przez zwierzynę łowną lub w związku z polowaniem (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2007 r., sygn. III CZP 120/2007).

Poszkodowani w wypadkach drogowych z udziałem dzikiej zwierzyny mogą również próbować dochodzić roszczeń odszkodowawczych u zarządcy drogi, który pomimo zgłoszenia przez zarządcę lub dzierżawcę obwodu łowieckiego, że dany odcinek drogi jest obszarem wędrówek dzikich zwierząt, nie dokonał odpowiedniego oznakowania drogi. Na podstawie ustawy o drogach publicznych z dnia 21 marca 1985 r. zarządcami dróg są, co do zasady: Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad – drogi krajowe, Zarząd Województwa – drogi wojewódzkie, zarząd Powiatu – drogi powiatowe, Wójt (Burmistrz, Prezydent Miasta) – drogi gminne.

Podsumowując powyższe rozważania należy dojść do wniosku, że w przypadku kolizji z dzikim zwierzęciem możliwość uzyskania odszkodowania za szkody powstałe w pojeździe nie z własnego ubezpieczenia autocasco jest wysoce utrudniona, co nie oznacza, że niemożliwa.

Porady eksperta: Co zrobić w przypadku szkody za granicą?

Sezon urlopowy trwa, wielu z nas wyjeżdża na wakacje poza granice Polski, a tam niestety również zdarzają się wypadki z naszym udziałem. Stąd też moje pytanie dotyczące procedur zgłaszania szkody z OC w przypadku, gdy to my jesteśmy sprawcą kolizji za granicą (sami mamy obowiązek zgłosić ten fakt ubezpieczycielowi?) oraz w sytuacji, gdy sami jesteśmy poszkodowanymi (odszkodowanie wypłacane jest z polisy obcokrajowca?).

Pytanie do eksperta nadesłała Pani  Agnieszka Brewka z Barcina. Odpowiada ekspert AXA DIRECT Marek Jędrasiewicz, Kierownik Działu Rzeczoznawców w Departamencie Likwidacji Szkód AXA DIRECT.

1. Mamy obowiązek zgłoszenia o zdarzeniu, gdy jesteśmy sprawcą kolizji/wypadku za granicą. Zgodnie z Art. 16 ust. 2 punkt 2 Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym I Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w razie zaistnienia zdarzenia objętego ubezpieczeniem obowiązkowym uczestnicząca w nim osoba objęta tym ubezpieczeniem jest obowiązana do niezwłocznego powiadomienia o zdarzeniu zakładu ubezpieczeń, udzielając mu niezbędnych wyjaśnień i przekazując posiadane informacje.

2. Gdy jesteśmy poszkodowanymi w zdarzeniu zagranicznym z udziałem sprawcy będącego obcokrajowcem szkodę zgłaszamy w zależności od miejsca wystąpienia zdarzenia oraz kraju rejestracji pojazdu sprawcy. Najczęstszymi przypadkami są sprawy, w których sprawcą jest kierujący pojazdem ubezpieczonym w państwie należącym do EOG (Europejski Obszar Gospodarczy) lub kraju należącym do Systemu Zielonej Karty i do zaistnienia szkody doszło na obszarze państw należących do tych dwóch segmentów. Definicje EOG oraz Systemu Zielonej Karty można odnaleźć na stronie Biura Narodowego w Polsce – PBUK (http://pbuk.pl), tam również można uzyskać wskazówki dot. postępowania w razie wypadku za granicą dla poszczególnych konfiguracji sprawców i państw wystąpienia zdarzenia.

a) Sprawca szkody z państwa należącego do EOG lub Szwajcarii Szkodę możemy zgłosić:

• bezpośrednio do ubezpieczyciela sprawcy zdarzenia (zalecane w przypadku, gdy pojazd w wyniku zdarzenia został unieruchomiony i zamierzamy go naprawić w państwie, w którym doszło do jego uszkodzenia)
• do reprezentanta ubezpieczyciela sprawcy zdarzenia w Polsce – lista dostępna na stronie PBUK – (zalecane w przypadku, gdy pojazd po zdarzeniu może wrócić do Polski, gdzie zamierzamy go naprawić)
• do swojego ubezpieczyciela, u którego mamy wykupiony dobrowolne ubezpieczenie AC, który po zakończeniu procesu likwidacji szkody wystąpi z regresem do ubezpieczyciela sprawcy zdarzenia za granicą.

Jeżeli nie znamy nazwy ubezpieczyciela sprawcy – uzyskamy pomoc PBUK poprzez odpowiedź na wysłane zapytanie w formularzu zapytania na stronie PBUK.

b) Sprawca szkody z kraju należącego do Sytemu Zielonej Karty a spoza EOG Szkodę możemy zgłosić:

• do Biura Narodowego w państwie, w którym doszło do zdarzenia (lista dostępna na stronie PBUK). Jeżeli nie znamy nazwy ubezpieczyciela sprawcy
• jego ustalenie zależy od działań biura narodowego w państwie zdarzenia.
• do swojego ubezpieczyciela z polisy dobrowolnej AC (jak wyżej). c) Sprawca spoza EOG i Systemu Zielonej Karty Posiadacz pojazdu mechanicznego zarejestrowanego poza krajami EOG i nie posiadający ważnego certyfikatu Zielonej Karty jest obowiązany zawrzeć umowę ubezpieczenia OC – tzw. ubezpieczenie graniczne które obowiązuje na terenie kraju po którym się porusza. W przypadku wystąpienia szkody zgłaszamy ją w zależności od miejsca jej wystąpienia, tak jak w punktach opisanych powyżej.

3. Pozostałe informacje – ważne. Niezależnie od miejsca zdarzenia jego uczestnicy powinni wypełnić druk Wspólnego zgłoszenia szkody, który ułatwia zakładowi ubezpieczeń likwidację szkody. Wskazane jest posiadanie tego druku w pojeździe. Bardzo ważne jest również spisanie numeru rejestracyjnego pojazdu sprawcy, a także uzyskanie danych jego ubezpieczenia OC niezwłocznie po zdarzeniu. Ułatwia to przeprowadzenie pozostałych czynności likwidacyjnych każdej ze stron.

Likwidacja szkód – Terminy w procesie likwidacji szkód

Jednym z najczęściej powtarzających się problemów w przypadku likwidacji szkód jest terminowość. Czas, jaki ma Towarzystwo Ubezpieczeń na likwidację szkody określa ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych … w art. 14:

1. Zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.

2. W przypadku, gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania, okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. W terminie, o którym mowa w ust. 1, zakład ubezpieczeń zawiadamia na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłaca bezsporną część odszkodowania.

3. Jeżeli odszkodowanie nie przysługuje lub przysługuje w innej wysokości niż określona w zgłoszonym roszczeniu, zakład ubezpieczeń informuje o tym na piśmie osobę występującą z roszczeniem w terminie, o którym mowa w ust. 1 albo 2, wskazując na okoliczności oraz podstawę prawną uzasadniającą całkowitą lub częściową odmowę wypłaty odszkodowania, jak również na przyczyny, dla których odmówił wiarygodności okolicznościom dowodowym podniesionym przez osobę zgłaszającą roszczenie. Pismo zakładu ubezpieczeń powinno zawierać pouczenie o możliwości dochodzenia roszczeń na drodze sądowej.

3a. W przypadku niewypłacenia przez zakład ubezpieczeń odszkodowania w terminie, o którym mowa w ust. 1 albo 2, lub niedopełnienia obowiązku, o którym mowa w ust. 3, organ nadzoru stosuje wobec zakładu ubezpieczeń środki nadzorcze określone w art. 212 ust. 1 pkt 1 lub 2 ustawy o działalności ubezpieczeniowej.

Podsumowując Ubezpieczyciel jest zobowiązany zlikwidować szkodę w ciągu 30 dni od daty zawiadomienia o jej wystąpieniu. Często zdarza się niestety, że termin ten jest przekraczany, a przyczyny tego możemy upatrywać bądź w trudności potwierdzenia okoliczności zdarzenia, w tym nierzadko winy sprawcy zdarzenia lub w trudnościach oszacowania rozmiaru szkody. Przyczyny te zostały przewidziane w ustawie i umożliwiają wydłużenie czasu likwidacji szkody maksymalnie do 90 dni przy zachowaniu terminu 14 dni od dnia, kiedy ustalenie odpowiedzialności było możliwe. Niestety zdarzają się przypadki przekroczenia terminu wynikające ze zwykłej niedbałości ze strony Towarzystwa.

Ustawodawca nałożył na Towarzystwo Ubezpieczeń w art. 16 ust. 1 ustawy o działalności ubezpieczeniowej jeszcze jeden dodatkowy warunek, poinformowania poszkodowanego w ciągu 7 dni od daty zawiadomienia o wymaganych dokumentach niezbędnych do likwidacji szkody w jego indywidualnej sprawie. Aby Towarzystwo Ubezpieczeń mogło dopełnić nałożonego na nie obowiązku w wyznaczonym terminie, albo i wcześniej, nałożono na poszkodowanego szereg obowiązków:

1. udostępnienie niezbędnych do likwidacji szkody dokumentów: dowodu rejestracyjnego, prawa jazdy osoby kierującej, jeżeli pojazd był w ruchu, wypełnionego druku zgłoszenia szkody ze wskazaniem okoliczności zdarzenia, oświadczenia sprawcy z miejsca zdarzenia lub wskazanie jednostki Policji, jeżeli ich interwencja miała miejsce, wskazanie sposobu realizacji likwidacji szkody, czy na podstawie rachunków za naprawę, czy też na kosztorys wykonany przez ubezpieczyciela, jeżeli pojazd jest leasingowany lub jest ustanowiona współwłasność powinniśmy również zadbać o dyspozycję na wypłatę odszkodowania tych podmiotów (oczywiście Ubezpieczyciel zwróci się do właściwych podmiotów w imieniu poszkodowanego), innych dokumentów związanych z dodatkowymi roszczeniami: rachunków stanowiących dowód poniesionych kosztów związanych ze szkodą (holowanie, parkowanie, pojazd zastępczy) lub też w przypadku szkody na osobie dokumentacji medycznej.

2. udostępnienie pojazdu do oględzin. Wykonanie tych czynności przez nas, jako poszkodowanych, umożliwia spokojne oczekiwanie na decyzję ze strony Towarzystwa w określonym terminie.

Pamiętaj! Jeżeli Towarzystwo Ubezpieczeń nie dokonało wypłaty odszkodowania w wyznaczonym terminie bez uzasadnienia wskazanego w ustawie masz prawo dochodzenia odsetek za każdy dzień zwłoki.

Artykuł ukazał się w 5. numerze miesięcznika Asistent – informatora multiagencji Asist.